"ToplumTV" internet televiziyası ilə bağlı cinayət işi üzrə 1 il 4 aydır həbsdə olan jurnalist və fəalların məhkəməsi davam edir. Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində bu 9 nəfərin işinə baxan 3 hakimdən biri də Elnur Nuriyevdir. O, siyasətçi Tofiq Yaqubluya 10 il, gənc politoloq Bəhruz Səmədova 15 il həbs hökmü çıxarıb. Bu üzdən, "ToplumTV işi" üzrə iyulun 30-da keçirilən məhkəmə iclasında jurnalist Fərid İsmayılov ona etiraz verib: "Siz siyasi sifarişlə Tofiq Yaqubluya 10 il, Bəhruz Səmədova 15 il həbs hökmü oxuyan hakimsiniz. Siyasi motivli işlərdə sifarişlə qərarlar verirsiniz. Sizin obyektivliyinizə, ədalətli olacağınıza qətiyyən inanmıram".
Digər təqsirləndirilən 8 nəfər də F.İsmayılovun fikrini müdafiə etsə də, məhkəmə etirazı təmin etməyib. Hakimlər kollegiyasına daxil olanlardan birinin dəyişməsindən ötrü əsas olmadığına qərar verilib.
Məhkəmədə Vergilər Nazirliyinin nümayəndəsi "ToplumTV işi" üzrə təqsirləndirilən 9 nəfərə qarşı 79 min 400 manatlıq mülki iddia qaldıraraq müştərək qaydada bu pulun ödənilməsini onlardan tələb edib.
İstər təqsirləndirilən şəxslər, istərsə onların vəkilləri mülki iddiaya etirazlarını bildirərək ödənişin hansı əsasla tələb olunduğunun bilinmədiyini deyiblər.
"Mülki iddiaçı kimdən, hansı əsasla, nə qədər pul tələb etdiyini göstərməlidir, yoxsa "ümumilikdə bu qədər pul versinlər" deməklə iş olmur. Tələb olunan vergi haradan yaranıb? Gəlir vergisidir, mənfəət vergisidir, nədir? Heç nə əsaslandırılmayıb", - vəkillər etirazlarını belə dilə gətiriblər.
Təqsirləndirilən şəxslərdən "ToplumTV"nin qurucusu, media hüququ eksperti Ələsgər Məmmədli bildirib ki, Dövlət Vergi Xidmətinin dəvətiylə onların əməkdaşlarına informasiyaya çatımlıqla bağlı təlim keçib. Hətta buna görə sonda onu "Qızıl qələm"lə də təltif ediblər. İndi isə ona və dostlarına qarşı əsassız mülki iddia qaldırılır.
Etirazlara baxmayaraq, mülki iddia icraata götürülüb. Məhkəmə prosesinə sədrlik edən hakim Azər Tağıyev mülki iddianın təmin olunub-olunmaması barədə qərarın sonda veriləcəyini bildirib.
Ardından onlardan özlərini təqsirli bilib-bilmədikləri soruşulub. Hamısı ittihamların əsassız olduğunu, özlərini qətiyyən təqsirli bilmədiklərini söyləyib.
Ə.Məmmədli Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsində təmənnasız dərs apardığını, maaşını fakültəyə bağışladığını, ancaq indi özünün tamah məqsədiylə cinayətdə suçlandığını vurğulayıb. O, təkcə özünün deyil, onunla birlikdə mühakimə olunanların hər birinin təqsirsiz olduğuna diqqət çəkib: "Bu gənclərin ən böyük günahı bizim kimi ziyalıları dinləyib haqqın arxasınca getmələridir. Onlara baxıb özümü günahlandırıram ki, mən onları doğru yola yönləndirmişəm. Əgər bu ölkədə məhkəmə Konstitusiyaya əsaslanmadan fəaliyyət göstərirsə, onda nə üçün konstitusiya kitabı var? Örtüb atın kənara...".
Valyuta qalaqmalçılığında suçlandığını yada salan Ə.Məmmədli bildirib ki, xarici səfərlərinin əksəriyyətində yanında Prezident Administrasiyası, Ədliyyə Nazirliyi, Ombudsman Aparatı və başqa dövlət strukturlarının təmsilçiləri olub.
"Bunun mənəvi ağırlığını qaldıra bilməyəcəksiniz"
Ə.Məmmədli sağlamlığındakı problemlərdən də söz açıb, hər məhkəmə iclasından sonra üç gün başağrılarından əziyyət çəkdiyini deyib: "Təqsirimiz olmadığını bildiyiniz halda, haqqımızda ağır ittiham hökmləri çıxarılsa, sizlərin heç biriniz, ən üst səviyyədən tutmuş, burada xidmət göstərən ən kiçik gənc işçilərinizə qədər bunun mənəvi ağırlığını qaldıra bilməyəcəksiniz".
Təqsirləndirilən Əli Zeynalov deyir ki, fəaliyyətə başlayanda təlimlərdə təcrübəli jurnalistlər onlara media etikasını öyrədib vurğulayırdı ki, sosial mediada təhqir edən bloqerlər peşəkar media üçün yaxşı örnək deyil: "Ələsgər bəy (Məmmədli), Aynur xanım (Elgünəş) bizə etik qaydaları öyrədirdi. Deyirdilər ki, mediada etik qaydalara riayət etmək vacibdir, söyüş üsulu yanlışdır. Azərbaycan hakimiyyəti neylədi? Əksinə, etik qaydalara əməl edənləri cəzalandırdı".
Təqsirləndirilən şəxslər ittihamlara münasibətlərini açıqlayandan sonra dindirmələr başlanıb. Öncə III Respublika Platformasının spikeri və Demokratik Təşəbbüslər İnstitutunun rəhbəri Akif Qurbanov ifadə verib. O, Mərkəzi Seçki Komissiyasındakı fəaliyyəti, seçkilərin saxtalaşdırılmasına etiraz olaraq protokolu imzalamaması, 2014-cü ildə ovaxtkı Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinə çağrılması və s. olaylardan danışıb. İllərdir müxtəlif basqılar altında fəaliyyət göstərdiyini deyən A.Qurbanovun ifadəsi bitməyib. Onun ifadəsi iyulun 7-də növbəti məhkəmə iclasında davam edəcək.
Xatırlatma
"ToplumTV işi" üzrə həbslər ötən ilin martından başlanıb. O vaxt bu işlə bağlı 7 nəfər qaçaqmalçılıq ittihamıyla həbs olunsa da, jurnalist Fərid İsmayılov və Elmir Abbasov haqqında alternativ qətimkan tədbiri seçilmişdi. Ancaq F.İsmayılov bu ilin yanvarında həbs olunub.
"ToplumTV işi" üzrə təqsirləndirilənlərə istintaqın sonunda qaçaqmalçılıqla yanaşı, cinayət yolu ilə əldə edilmiş külli miqdarda əmlakı leqallaşdırma, qanunsuz sahibkarlıq, vergidən yayınma, əmək müqaviləsi olmadan işçiləri cəlb etmə və başqa ittihamlar da elan edilib. İttiham verilən maddələrdə 12 ilədək həbs cəzası nəzərdə tutulub.
Onların hamısı ittihamları qəbul etmir, peşə fəaliyyətlərinə görə siyasi sifarişlə həbs olunduqlarını deyir.
Bütövlükdə isə 2023-cü ilin noyabrından bəri Azərbaycanda qruplar halında 30 nəfərdən çox jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib.
Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında təxminən 370 siyasi məhbus var.
Rəsmilər, bir qayda olaraq, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti üzündən siyasi səbəblərlə həbs edilmədiyini vurğulayırlar və iddia edirlər ki, sözügedən siyahılarda adları çəkilənlər törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb olunublar.
